Της Πνευμονολόγου Ασημίνας Ζανιά…
Τις προηγούμενες δεκαετίες είχε γίνει ευρέως διαδεδομένη η χρήση του αμιάντου στην καθημερινή πράξη. Ο αμίαντος (asbestos) είναι πυριτικό υλικό, ινώδες, γνωστό από την αρχαιότητα για την εξαιρετική αντοχή του στη φωτιά. Ο αμίαντος υπήρξε ένα από τα πιο χρησιμοποιούμενα υλικά, επειδή διαθέτει καταπληκτικές ιδιότητες που δύσκολα ανευρίσκονται συγκεντρωμένες σε οποιοδήποτε άλλο υλικό: 1. Τετραπλάσια αντοχή από τον χάλυβα, 2. Ελαστικότητα, 3. Αντίσταση στα οξέα και αλκάλεα, 4. Αντοχή στις υψηλές θερμοκρασίες 100-1700°C, 5. Αντίσταση στον ηλεκτρισμό και 6. Μεγάλη θερμομονωτική ικανότητα. Οι εξαιρετικές φυσικές ιδιότητες που διαθέτει, μετέτρεψαν τον αμίαντο στο υπ’ αριθμόν ένα χρησιμοποιούμενο υλικό, μέχρι και την προηγούμενη δεκαετία.
Έχουν καταγραφεί περισσότερες από 3.000 χρήσεις και εφαρμογές του αμιάντου. Συγκεκριμένα, ο αμίαντος χρησιμοποιήθηκε σε μονωτικά υλικά, στις συσκευές αντιτριβής, στον εξοπλισμό πυροπροστασίας, στα φρένα και τους δίσκους των αυτοκινήτων, στις σόµπες και στους φούρνους, στις ηλεκτρικές σιδερώστρες και στα ηλεκτρικά σίδερα, στα πιστολάκια για τα µαλλιά, στα πλαστικά πλακάκια, στις πρίζες, στα καλώδια και τόσα άλλα. Αξίζει να τονισθεί ότι, μέχρι προσφάτως, το ~90% του αμιάντου χρησιμοποιείται για την παραγωγή προϊόντων αμιαντοτσιμέντου, όπως σωλήνων, πλακών στεγάσεων, επίπεδων πλακών για χωρίσματα τοίχων, αεραγωγών κλπ. Αναφορές για τη βλαπτικότητα του αµιάντου στην ανθρώπινη υγεία υπάρχουν, ήδη, από τον 1ο αιώνα µ.Χ,όταν για πρώτη φορά ο Ρωµαίος ιστορικός Πλίνιος ο Νεότερος, περιέγραφε την αρνητική επίδραση του αµίαντου στην υγεία των δούλων που εργάζονταν στην εξόρυξή του. Χρειάστηκε να περάσουν 1.800 χρόνια για να µετατραπούν οι υπόνοιες στην κοινή πεποίθηση,ότι ο αμίαντος βλάπτει σοβαρά την υγεία. Οι κυριότερες οµάδες επαγγελματιών, οι οποίες εκτίθενται σε ίνες αµιάντου είναι όσοι εργάζονται: 1. στην ανακαίνιση παλαιών κτιρίων, όπου είχε χρησιμοποιηθεί ο αµίαντος ως οικοδοµικό υλικό, 2. στα ορυχεία αµίαντου, 3. στην παραγωγή προϊόντων αµιαντοτσιµέντου, 4. που ασχολούνται µε θερµοµονώσεις, 5. που επισκευάζουν φρένα και φερµουΐτ αυτοκινήτων, 6. σε οικοδοµές, όπου χρησιµοποιούν προϊόντα µε αµίαντο, 7. που ασχολούνται µε την ύφανση σχοινιών (που περιέχουν αμίαντο) και γενικότερα µε την επεξεργασία διάφορων προϊόντων αµιάντου. Επίσης, μεγάλο μέρος του πληθυσμού εκτίθεται σε προϊόντα αμιάντου, όπως οι κάτοικοι των περιοχών που βρίσκονται κοντά σε ορυχεία ή εργοστάσια επεξεργασίας αµιάντου.Τέλος, οι κάτοικοι των αστικών κέντρων κινδυνεύουν από τη διάβρωση των οικοδοµικών υλικών που περιέχουν αµίαντο κ.α. Τι μπορεί να προκαλέσει, όμως, ο αμίαντος;
Η άμεση και πρώτη επαφή με τον αμίαντο δεν προκαλεί εμφανή σημεία ασθένειας. Ο αμίαντος γίνεται επικίνδυνος για την υγεία όταν εισπνέονται ψηλές συγκεντρώσεις ινών για μεγάλο χρονικό διάστημα. Τα πρόσωπα τα οποία εργάζονται καθημερινά με τον αμίαντο και εκτίθενται σ’ αυτόν συνεχώς μπορούν να υποστούν σοβαρές βλάβες στην υγεία τους. Έχει διαπιστωθεί ότι χρειάζονται από 10 έως 40 χρόνια για να εκδηλώσει κάποιος την ασθένεια μετά από την έκθεσή του στον αμίαντο. Η ίνα του αµίαντου εισέρχεται στον ανθρώπινο οργανισµό µετην εισπνοή και την κατάποση. Οι ίνες αµίαντου µπορούν να εντοπισθούν σε όλο το αναπνευστικό σύστηµα (κυρίως στον κάτω και µέσο λοβό του πνεύµονα). Τα κύρια αναπνευστικά νοσήματα που μπορεί να προκληθούν από την μακροχρόνια έκθεση σε αμίαντο είναι: 1. Αμιάντωση. Συγκεκριμένα, η αμιάντωση είναι μια διάχυτη μορφή πνευμονικής ίνωσης, που προκαλούν στους πνεύμονες οι ίνες του αμιάντου. Είναι μια πολύ σοβαρή εκφυλιστική και προοδευτική ασθένεια των πνευμόνων που τους καταστρέφει σταδιακά. 2. Καρκίνος του πνεύμονα. Ο αμίαντος είναι μια από τις κυριότερες αιτίες που προκαλούν καρκίνο του πνεύμονα στους μη καπνιστές, ενώ στους καπνιστές η πιθανότητα αυτή πολλαπλασιάζεται. 3. Μεσοθηλίωμα. Είναι ένα σπάνιο είδος καρκίνου, το οποίο εμφανίζεται στους ιστούς της μεμβράνης που καλύπτει όλο το εσωτερικό του θώρακα και της κοιλιακής κοιλότητας και δε σχετίζεται με το κάπνισμα.Τέλος, πρόσφατη έρευνα του Βρετανικού Εργαστηρίου Υγείας (ΗSL) αποδεικνύει ότι η θνησιμότητα από αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο και από στεφανιαία νόσο (κυρίως έμφραγμα του μυοκαρδίου) είναι σημαντικά υψηλότερη στους εργαζομένους που εκτίθενται σε αμίαντο, απ’ ότι στον λοιπό πληθυσμό εν γένει. Αξίζει να σημειωθεί ότι στις περιοχές που υπήρξε εργοστάσιο επεξεργασίας αμιάντου όπως η ΄΄ΑΜΙΑΝΤΙΤ΄΄ στην περιοχή μας, η΄΄ΕΛΛΕΝΙΤ΄΄ στη Νέα Λάμψακο (Χαλκίδα), παρουσιάσθηκαν πολλές ασθένειες ή θάνατοι που οφείλονταν στην μακροχρόνια έκθεση. Συγκεκριμένα, από τους εργαζόμενους στο καρκινογόνο εργοστάσιο της Ελλενίτ, 72 άτομα έχασαν τη ζωή τους από αμιάντωση ή από διάφορες μορφές καρκίνου. Κανείς, βέβαια, δεν μπορεί να υπολογίσει πόσοι πέθαναν από τους κατοίκους της Λάμψακου, που έμεναν σε μικρή απόσταση από το εργοστάσιο.Τα ίδια συμβαίνουν, ήδη, και στο Δρέπανο και στην ευρύτερη περιοχή με αύξηση ανάλογων περιστατικών. Εν κατακλείδι, οι αρμόδιοι κρατικοί φορείς οφείλουν να βρουν τώρα λύση και στην Αμιαντίτ και στις εργατικές κατοικίες του Αγίου Νεκταρίου! Οι ανθρώπινες ζωές δεν πρέπει να κοστολογούνται!!!